گرفتن بورسیه با رشته زبان انگلیسی شاید در نگاه اول کمی دور از ذهن به نظر برسد، اما در واقع یکی از راه‌های هوشمندانه و دست یافتنی برای ادامه تحصیل در خارج از کشور است. اگر فکر می‌کنید فقط رشته‌های مهندسی یا پزشکی شانس بورسیه دارند، وقت این است که دیدگاهتان را تغییر دهید. توی این مطلب می‌خواهیم با هم یک روش ساده، کاربردی و کم رقابت رو بررسی کنیم که چطور می‌توانید با داشتن علاقه به زبان انگلیسی، نه تنها پذیرش، بلکه بورسیه تحصیلی هم بگیرید. پس اگر به دنبال راهی کم هزینه و موثر برای تحصیل در خارج هستید، این مطلب را از دست ندهید.
بورسیه تحصیلی چیست؟
بورسیه تحصیلی نوعی حمایت مالی از سوی دانشگاه‌ها، موسسات آموزشی، یا نهادهای دولتی و خصوصی است که با هدف تسهیل مسیر تحصیل برای دانشجویان مستعد ارائه می‌شود. این کمک هزینه‌ها عمدتا به متقاضیانی تعلق می‌گیرد که از نظر علمی، پژوهشی یا حتی اجتماعی، شایستگی دریافت آن را داشته باشند.
بورسیه‌ها معمولا در مقاطع تحصیلات تکمیلی یعنی کارشناسی ارشد و دکتری ارائه می‌گردند و از جمله ابزارهای کلیدی برای جذب دانشجویان بین المللی در دانشگاه‌های معتبر محسوب می‌شوند. بسیاری از کشورهای پیشرفته با اعطای این نوع فاندها، ضمن پشتیبانی از دانشجویان مستعد، نیروی انسانی متخصص و کارآمد را نیز جذب می‌کنند.
نکته قابل توجه آن است که اخذ بورسیه صرفا به رشته خاصی محدود نمی‌شود؛ به عبارتی، دانشجویان در اغلب رشته‌ها از جمله زبان انگلیسی نیز می‌توانند برای دریافت این کمک هزینه‌ها اقدام کنند، مشروط بر آنکه شرایط لازم را دارا باشند.
برای گرفتن بورسیه زبان انگلیسی از کجا شروع کنیم؟
دریافت بورسیه تحصیلی در رشته زبان انگلیسی، مستلزم برنامه ریزی دقیق و شناخت مراحل اصلی مسیر اپلای است. نخستین گام در این فرآیند، مشخص کردن مقطع تحصیلی مورد نظر است. آیا قصد ادامه تحصیل در مقطع کارشناسی ارشد را دارید یا به دنبال پذیرش در مقطع دکتری هستید؟ پاسخ به این سوال، مسیر اقدامات بعدی را روشن‌تر می‌سازد.
گام بعدی، ارزیابی سطح زبان انگلیسی است. اکثر دانشگاه‌های بین المللی، داشتن مدرک معتبر زبان مانند آیلتس یا تافل را به عنوان پیش شرط پذیرش در نظر می‌گیرند. از این رو، پیش از هر اقدامی، لازم است در زمینه تقویت زبان و اخذ نمره قابل قبول اقدام شود.
سپس باید کشور و دانشگاه‌های مقصد را انتخاب کنید. بسته به اهداف شخصی و شرایط پذیرش، می‌توانید میان کشورهای اروپایی، آمریکای شمالی، استرالیا یا سایر مناطق انتخاب نمایید. پس از انتخاب کشور، توصیه می‌شود یک فایل اطلاعاتی جامع ایجاد کرده و اطلاعات دانشگاه‌های منتخب را در آن ثبت کنید. برخی از اطلاعات کلیدی که باید در این فایل درج شوند عبارت‌اند از:
- مهلت ارسال مدارک برای دانشجویان بین المللی
- شرایط حداقلی پذیرش
- نمره زبان مورد نیاز
- میزان شهریه سالانه
در ادامه، نوبت به برقراری ارتباط با اساتید یا گروه‌های آموزشی در دانشگاه‌های هدف می‌رسد. در مقطع دکتری، این ارتباط اهمیت ویژه‌ای دارد، چراکه معمولا دریافت بورسیه در این سطح، مشروط به تایید استاد راهنما و ارائه طرح پیشنهادی پژوهشی (Proposal) است. همچنین داشتن برنامه تحصیلی شفاف و متناسب با اولویت‌های علمی دانشگاه، از جمله نکات کلیدی در ارزیابی پرونده متقاضی محسوب می‌شود.
تمامی مدارک مورد نیاز باید پیش از پایان مهلت تعیین شده از سوی دانشگاه‌ها ارسال شده و هزینه درخواست (Application Fee) نیز پرداخت شود. این مبلغ در صورت عدم پذیرش، بازگردانده نمی‌شود.
در مقطع کارشناسی ارشد، دریافت فاند مستقیم از سوی دانشگاه‌ها در برخی کشورها دشوارتر است. در چنین مواردی، متقاضیان می‌توانند از طریق موسسات خیریه، سازمان‌های مستقل یا برنامه‌های بورسیه ملی و منطقه‌ای اقدام نمایند. این نهادها معمولا فهرستی از رشته‌های مورد حمایت خود ارائه می‌دهند که با جست و جوی دقیق، می‌توان گزینه‌های مرتبط با زبان انگلیسی را یافت.
در نهایت باید به این نکته توجه داشت که دریافت بورسیه، علاوه بر احراز شرایط علمی و زبانی، نیازمند دریافت پذیرش رسمی از دانشگاه و مشخص بودن زمان آغاز تحصیل است. داشتن سوابق تحصیلی ممتاز، رزومه علمی قوی، نمرات زبان بالا و هدف گذاری تحصیلی روشن، شانس شما را در این مسیر افزایش خواهد داد.
بهترین کشورها برای مهاجرت در رشته زبان انگلیسی
پس از آشنایی با مسیر کلی دریافت بورسیه در رشته زبان انگلیسی، نوبت به انتخاب کشور مناسب برای ادامه تحصیل می‌رسد. انتخاب کشور مقصد تاثیر مستقیمی بر میزان شانس دریافت بورسیه، هزینه‌های زندگی، فرصت‌های پژوهشی و در نهایت اخذ ویزا دارد.
دانشجویان این رشته معمولا در یکی از سه گرایش اصلی یعنی ادبیات انگلیسی، ترجمه یا زبان شناسی تحصیل کرده‌اند و همین گرایش‌ها نیز محور اپلای آن‌ها برای ادامه تحصیل است. در این راستا، کشورهای زیر بیشترین تعداد پذیرش و فرصت‌های بورسیه را برای متقاضیان رشته زبان انگلیسی ارائه می‌دهند:
ایالات متحده آمریکا
دانشگاه‌های آمریکا از نظر کیفیت آموزشی و فرصت‌های پژوهشی در حوزه زبان انگلیسی در صدر قرار دارند. با این حال، تحصیل در این کشور بدون دریافت بورسیه، هزینه‌بر خواهد بود. بنابراین اخذ فاند از دانشگاه یا موسسات حمایتی برای کاهش هزینه‌ها ضروری است.
کانادا
کانادا نیز یکی از مقاصد محبوب برای ادامه تحصیل در این رشته است. هرچند برخی دانشگاه‌ها ممکن است بورسیه محدودی ارائه دهند، اما در صورتی که بدون فاند اقدام شود، احتمال رد شدن ویزا افزایش می‌یابد. به همین دلیل، داشتن حمایت مالی قوی یا بورسیه از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است.
انگلستان
بریتانیا از پیشگامان آموزش زبان و ادبیات انگلیسی در جهان است، اما هزینه‌های زندگی و شهریه دانشگاه‌ها در این کشور بالاست. دریافت فاند یا کمک هزینه تحصیلی نقش موثری در کاهش بار مالی دانشجو دارد.
استرالیا
دانشگاه‌های استرالیا نیز دوره‌های تخصصی در حوزه‌های زبان و ترجمه ارائه می‌دهند، اما هزینه زندگی در این کشور نسبتا بالا بوده و دریافت بورسیه برای دانشجویان بین المللی توصیه می‌شود. یادگیری لهجه های مختلف انگلیسی می‌تواند برای شما مفید باشد.
نیوزلند
اگرچه تعداد دانشگاه‌ها در این کشور کمتر است، اما کیفیت آموزشی مطلوب و هزینه‌های زندگی معقول‌تر نسبت به برخی کشورها، آن را به گزینه‌ای مناسب برای ادامه تحصیل در رشته زبان انگلیسی تبدیل کرده است. با این حال دریافت بورسیه می‌تواند شرایط را به مراتب آسان‌تر کند.
بورسیه رشته زبان انگلیسی به چه کسانی تعلق می‌گیرد؟
دریافت بورسیه در رشته زبان انگلیسی بسته به مقطع تحصیلی، شرایط فردی و دانشگاه مقصد، تفاوت‌های قابل توجهی دارد. در مقطع دکتری، فرآیند دریافت بورسیه اغلب وابسته به تصمیم استاد راهنما و گروه آموزشی است. در بسیاری از کشورها، تحصیل در این مقطع به عنوان فعالیتی تمام وقت و حرفه‌ای تلقی می‌شود و دانشجو حقوق ماهیانه دریافت می‌کند. از این رو، پیش از ارسال درخواست رسمی، برقراری ارتباط مستقیم با استاد و ارائه طرح پژوهشی قوی از اهمیت بالایی برخوردار است.
در مقطع کارشناسی ارشد، شرایط متفاوت است. اغلب دانشگاه‌ها بودجه محدودی برای ارائه فاند به دانشجویان این مقطع در اختیار دارند و تنها تعداد اندکی از متقاضیان می‌توانند از این فرصت بهره مند شوند. به طور معمول، بورسیه در این مقطع به دانشجویانی تعلق می‌گیرد که واجد شرایط زیر باشند:
- فارغ التحصیل از دانشگاه‌های معتبر داخلی یا بین المللی
- دارای معدل ممتاز در مقطع پیشین
- ارائه مقالات علمی، پژوهش‌های دانشگاهی یا سوابق تحقیقاتی
- برخورداری از توصیه نامه قوی (Recommendation Letter) از اساتید پیشین
چنانچه دانشگاه مقصد امکان ارائه بورسیه نداشته باشد، پیشنهاد می‌شود متقاضیان جست و جو در منابع خارج از دانشگاه را آغاز کنند. موسسات آموزشی، نهادهای خیریه، و سازمان‌های مستقل بین المللی گاه فاندهایی را به دانشجویان رشته‌های علوم انسانی از جمله زبان انگلیسی اختصاص می‌دهند.
نکته مهم آن است که در تمامی موارد، دریافت بورسیه مشروط به دریافت پذیرش قطعی از دانشگاه و مشخص بودن زمان آغاز تحصیل است. بدون پذیرش رسمی، امکان استفاده از هیچ یک از کمک هزینه‌های تحصیلی وجود نخواهد داشت.
از جمله نمونه‌های ملموس در این زمینه، می‌توان به بورسیه‌هایی اشاره کرد که توسط برخی خیرین ایرانی مقیم خارج از کشور برای حمایت از دانشجویان ایرانی، به ویژه پس از سانحه پرواز PS752، ایجاد شده‌اند. این بورسیه‌ها عمدتا با هدف گرامیداشت یاد قربانیان آن حادثه و حمایت از نخبگان ایرانی در کشورهایی مانند کانادا ارائه می‌شوند. با جست و جوی نام «انجمن خانوادگان پرواز PS752» در گوگل، می‌توان اطلاعات دقیق‌تری درباره این فاندها و سایر بورسیه‌های مشابه در اختیار داشت.
زمان مناسب برای ارسال درخواست بورسیه زبان انگلیسی
پس از طی مراحل انتخاب مقصد، بررسی شرایط دانشگاه‌ها و آماده سازی مدارک، مهم ترین پرسش این است که چه زمانی باید برای دریافت بورسیه در رشته زبان انگلیسی اقدام کرد؟
زمان بندی ارسال درخواست، یکی از عوامل کلیدی در موفقیت فرآیند اپلای محسوب می‌شود. اغلب دانشگاه‌های بین المللی، به ویژه در کشورهای انگلیسی زبان، پذیرش دانشجویان خارجی را در دو نوبت سالانه انجام می‌دهند: ترم پاییز (Fall) و ترم زمستان یا بهار (Winter/Spring). برخی از دانشگاه‌ها، تنها در یکی از این ترم‌ها ظرفیت پذیرش دارند؛ بنابراین اطلاع دقیق از تقویم آموزشی دانشگاه مقصد، ضروری است.
از لحظه‌ای که تصمیم قطعی برای مهاجرت تحصیلی گرفته‌اید، باید فرآیند آماده سازی را آغاز کنید. همان طور که پیش‌تر اشاره شد، تهیه یک فایل اکسل برای ثبت اطلاعات کلیدی دانشگاه‌ها (از جمله مهلت ارسال مدارک (Deadline)، نمره زبان مورد نیاز، شهریه سالانه و شرایط بورسیه) به نظم دهی مراحل کمک بسیاری می‌کند.
بهترین زمان برای ارسال درخواست، معمولا بین دو هفته تا یک ماه پیش از ددلاین نهایی دانشگاه است. تاخیر در ارسال مدارک، به ویژه در روزهای پایانی، ممکن است ریسک از دست دادن فرصت یا بروز مشکلات فنی را افزایش دهد.
برای متقاضیان مقطع دکتری، موضوع زمان بندی حتی حساس‌تر است. در این مقطع، پذیرش دانشجو غالبا به ظرفیت استاد راهنما و بودجه پژوهشی گروه آموزشی وابسته است. بنابراین لازم است چندین ماه پیش از ددلاین، مکاتبات علمی با اساتید آغاز شده باشد. این مکاتبات می‌تواند منجر به برگزاری جلسات مصاحبه و بررسی دقیق‌تر طرح پیشنهادی (Proposal) شود.
در مقابل، در مقطع کارشناسی‌ارشد معمولا روند پذیرش ساختارمندتر و مطابق با تقویم مشخص سالانه انجام می‌شود. با این حال، به دلیل رقابتی بودن فاندها، اقدام زود هنگام همواره شانس موفقیت را افزایش خواهد داد.
در مجموع، کلید موفقیت در دریافت بورسیه، برنامه ریزی دقیق، آمادگی زود هنگام و آگاهی از جزئیات تقویم دانشگاه‌هاست. تاخیر در هیچ مرحله‌ای توصیه نمی‌شود؛ زیرا رقابت در رشته‌هایی مانند زبان انگلیسی بالا بوده و ظرفیت‌های بورسیه محدود هستند.
شما می‌توانید به کمک آموزش زبان با سریال فرندز، زبان خود را تقویت کنید.
سخن آخر
در پایان باید گفت که گرفتن بورسیه با رشته زبان انگلیسی نه تنها ممکن است، بلکه با برنامه ریزی دقیق، شناخت فرصت‌ها و پیگیری مداوم، به یک مسیر قابل دسترسی تبدیل می‌شود. برخلاف باور عمومی، این رشته نیز مانند بسیاری از رشته‌های پرطرفدار، شانس بالایی برای دریافت حمایت مالی دارد؛ به شرطی که متقاضی، از الزامات دانشگاه‌ها آگاه باشد، رزومه علمی قابل قبولی ارائه دهد و زمان بندی اپلای را جدی بگیرد. اگر زبان انگلیسی علاقه‌ی اصلی شماست، نترسید؛ دنیایی از فرصت‌های تحصیلی و بورسیه در انتظار شماست.